Hoa hòe là gì? Có đặc điểm như thế nào?Tác dụng của hoa hoè đối với đời sống con người ra sao? Tất cả sẽ được Hoàng Yến Group giải đáp qua bài viết dưới đây, hãy cùng theo dõi nhé!
Giới thiệu thông tin về hoa hoè
Hoa hòe (Sophora japonica L.) là một loài cây thuộc họ Đậu (Fabaceae), còn được biết đến với các tên gọi như hòe, lái luồng hoặc hòe mễ trong tiếng Việt. Cây hoa phổ biến ở nhiều vùng miền Bắc và miền Trung Việt Nam, đặc biệt là ở các tỉnh như Thái Bình, Hà Bắc, Nam Hà, Hải Phòng, Hải Hưng, Nghệ An, cũng như ở các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên.Sophora japonica L là một loài cây thân gỗ lớn, cao từ 5 đến 7 mét, đôi khi có thể lên đến 15 mét. Thân cây thẳng đứng, có vỏ hơi nứt nẻ và màu xanh lục nhạt với những chấm trắng, phần lớn là cây sống lâu năm. Cây có nhiều nhánh phân nhánh từ thân chính, các cành cây cong queo khi lớn.
Lá của hoa hòe hình lá kép lông chim lẻ, mọc so le nhau, có từ 11 đến 17 lá chét mọc đối nhau. Lá chét dài từ 3 đến 4 cm, rộng từ 1.2 đến 2 cm, gốc tròn và đầu hơi nhọn. Mặt trên lá màu xanh lục nhạt, mặt dưới có màu nhạt hơn và có một số lông nhỏ.Cụm hoa của hòe mọc thành chùm dài khoảng 20cm ở đầu các cành. Hoa nhỏ, có màu trắng hoặc vàng nhạt, đài hoa hình chuông gần như nhẵn. Cánh hoa rộng, có hình tim ở gốc và mép cong lên, có 10 nhị rời nhau và bao phấn hình bầu dục.Quả của hòe có hình dạng giống quả đậu, vỏ quả dày màu xanh, không mở. Bên trong quả có từ 2 đến 5 hạt hình bầu dục, hơi dẹt và màu đen bóng, được bao bọc bởi các lớp màng. Mùa hoa của cây hòe thường vào khoảng từ tháng 5 đến tháng 8, trong khi mùa quả thường rơi từ tháng 9 đến tháng 11.Tổng thể, Sophora japonica L là một loài cây có hình dáng đẹp, lá xanh tươi, hoa nhỏ thơm ngát và quả có giá trị. Loài cây này thích hợp với khí hậu ôn hòa, phân bố phổ biến ở các vùng núi và đồi, góp phần vào cảnh quan tự nhiên và là nguồn tài nguyên quý giá cho nhiều mục đích khác nhau như trồng cảnh, sản xuất gỗ và dược liệu.
Cách thu hái sơ chế và bảo quản cây hoa hòe
Thu hái, sơ chế và bảo quản hòe hoa là quá trình quan trọng để đảm bảo chất lượng và giá trị của dược liệu sau này.
Thu hái
Nụ hòe mễ: Thời điểm thu hái nụ hoa là từ tháng 5 đến tháng 8, khi những chùm hoa có nụ hoa to sắp nở. Đây là lúc hoa đạt độ tươi và hương thơm cao nhất. Người thu hoạch thường đi vào sáng sớm khi trời khô ráo, để bảo quản được chất lượng tốt nhất của nụ hoa.
Quả hòe: Quả hòe được thu hái từ tháng 9 đến tháng 11, khi quả đã chín màu vàng và có vỏ xanh không mở. Việc thu hoạch quả cũng cần được thực hiện vào khoảng thời gian này để đảm bảo hạt quả không bị rụng.
Sau khi thu hái, nụ hoa hường được sơ chế ngay tại hiện trường để giảm thiểu quá trình oxy hóa và bảo vệ tốt hơn các thành phần hoạt chất. Thông thường, nụ hoa được phơi khô hoặc sấy khô nhanh chóng để giữ được màu sắc và mùi thơm tự nhiên.
Quả hòe sau khi thu hoạch cũng cần được xử lý để loại bỏ vỏ và tách hạt ra. Sau đó, hạt được phơi khô hoặc sấy khô để bảo quản và sử dụng trong y học hoặc làm nguyên liệu cho các công nghiệp khác.
Bảo quản
Nụ hoa: Sau khi sơ chế, nụ hoa được bảo quản trong bao bì kín, đặc biệt là bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp để giữ được chất lượng tốt nhất.
Quả hòe: Hạt quả hòe sau khi sấy khô được bảo quản trong bao bì kín và nơi khô ráo để tránh bị ẩm mốc.
Việc thu hái, sơ chế và bảo quản đúng cách không chỉ đảm bảo hiệu quả điều trị của dược liệu mà còn giúp duy trì giá trị kinh tế của cây hòe trong các ngành công nghiệp liên quan.
Thành phần hóa học của hoa hòe
Nụ hoa và quả của cây Sophora japonica L. chứa nhiều thành phần hóa học quý giá như rutin, quercetin, genistein, sophoricoside, flavonoid và alkaloid như cytisin và sophocarpin. Những chất này có tính chất chống oxy hóa, kháng viêm và có các tác dụng khác trong y học và các ứng dụng khác. Đây là những yếu tố quan trọng làm nên giá trị dược liệu của cây hòe và là đối tượng nghiên cứu để khai thác các ứng dụng mới trong điều trị nhiều loại bệnh lý.
Một số tác dụng của hoa hòe
Sophora japonica L sau khi được phơi khô thì có nhiều tác dụng trị bệnh quan trọng như sau:
Tăng cường sức đề kháng và làm giảm tính thẩm thấu của mao mạch
Rutin và quercetin là hai chất có trong hoa có tác dụng tăng cường sức đề kháng của cơ thể. Chúng cũng giúp làm giảm tính thẩm thấu của mao mạch, đặc biệt là trong điều kiện mao mạch bị tổn thương.
Tác dụng chống viêm
Các nghiên cứu cho thấy các chất trong hoa có khả năng ức chế phản ứng viêm gây ra bởi albumin, histamine và serotonin. Điều này giúp làm giảm sự sưng tấy do các enzym như men hyaluronidase gây ra, đặc biệt là trong trường hợp viêm khớp.
Bảo vệ cơ thể chống chiếu xạ
Trên chuột nhắt trắng, rutin được tiêm dưới da với liều lượng 2mg/kg đã cho thấy tác dụng làm giảm tỷ lệ tử vong của động vật bị chiếu xạ. Điều này cho thấy Sophora japonica L có tiềm năng trong việc bảo vệ cơ thể chống lại tác hại của chiếu xạ.
Một số tác dụng của hoa hòe
Hạ huyết áp và làm hạ cholesterol trong máu
Rutin khi tiêm tĩnh mạch với liều lượng 1mg/kg có tác dụng hạ huyết áp trên chuột trắng. Quercetin, khi được tiêm dưới da với liều lượng 10mg/kg, cũng có khả năng giảm mức cholesterol máu. Những tác dụng này có thể giúp trong điều trị và ngăn ngừa bệnh xơ vữa động mạch.
Tác dụng cầm máu
Nước sắc từ nụ hoa hòe đã sao cháy có tác dụng cầm máu ở chuột cống trắng. Điều này có ý nghĩa trong việc điều trị các trường hợp cần ngừa và điều trị chảy máu.Những tác dụng này của Sophora japonica L được chứng minh trong các nghiên cứu thực nghiệm, cho thấy tiềm năng lớn trong ứng dụng y học và các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe khác. Việc khai thác và sử dụng các thành phần hóa học từ hoa có thể mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho con người.
Một số vị thuốc từ cây hoa hòe
Cây hòe hoa (Sophora japonica L.) được sử dụng trong nhiều vị thuốc truyền thống để điều trị nhiều loại bệnh khác nhau. Dưới đây là một số ví dụ về cách sử dụng cây hòe hoa trong y học cổ truyền:
Chữa trị chảy máu không cầm: Pha trộn Sophora japonica L ô tặc cốt với tỉ lệ bằng nhau. Một nửa lượng thuốc để sống và một nửa sao khô. Sau đó, thang thuốc này được tán bột và dùng để điều trị chảy máu.
Chữa trị ho ra máu, khạc ra máu: Sấy khô hoa và tán bột, mỗi lần dùng 12g thuốc pha với nước gạo nếp. Người bệnh nên cúi ngửa một lát sau khi dùng để giảm triệu chứng.
Chữa trị tiểu ra máu: Lấy Sophora japonica L sao khô và uất kim đã nướng, mỗi loại 1 lượng bằng nhau. Sau đó, tán bột và dùng 8g thuốc với nước sắc Đậu xị mỗi lần.
Chữa trị đại tiện ra máu: Pha trộn hoa và kinh giới tuệ, sau đó tán bột. Mỗi lần dùng 4g thuốc pha với rượu để điều trị các trường hợp đại tiện ra máu.
Chữa trị sốt cao đột ngột và tiểu ra máu: Sử dụng ruột heo sống đã rửa sạch và phơi khô. Sau đó, bột hoa hòe được bỏ vào ruột heo và viên nén với giấm gạo ngâm. Mỗi lần dùng 1 viên với rượu ngâm Đương quy khi đói.
Một số vị thuốc từ cây hoa hòe
Chữa trị lỵ ra máu, trĩ ra máu: Sấy khô và tán bột, mỗi lần dùng 12g thuốc với rượu để điều trị lỵ ra máu và trĩ ra máu.
Chữa trị rong kinh không cầm: Dùng hoa đã sấy khô tồn tính. Mỗi lần uống 8-12g thuốc với rượu nóng trước khi ăn để giúp điều trị rong kinh không cầm.
Chữa trị độc nhọt lở sưng tấy: Pha trộn hoa đã sấy khô và hạch đào nhân. Dùng giấm để sắc uống. Nếu tình trạng không cải thiện sau khi uống, có thể dùng lại 2-3 lần nữa.
Chữa trị huyết áp cao: Sắc uống Sophora japonica L và hy thiêm thảo với tỉ lệ mỗi thứ từ 20 đến 40g để giúp điều trị huyết áp cao.
Những vị thuốc này thường được dùng theo chỉ định của thầy thuốc trong y học cổ truyền để điều trị các bệnh lý khác nhau, dựa trên các tác dụng đặc biệt của cây hòe hoa. Việc sử dụng phải cẩn thận để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho người bệnh.Bài viết trên đã cung cấp thông tin về cây hoa hòe và một số đặc điểm cũng như là công dụng vượt trội của loài này. Nếu bạn còn gì thắc mắc thì cứ liên hệ với Lala Flower, chúng tôi sẽ hỗ trợ tận tình giải đáp hết những trở ngại cho bạn!
